«تولید بار اول» موفقیت‌آمیز اما نیازمند حمایت بیشتر/ عقب‌ماندگی در فناوری‌های صنعت نفت چگونه جبران می‌شود؟
تجربه‌های پیشین در رویارویی با تحریم، باعث اتخاذ رویکرد تولید بار اول برای ساخت فناوری‌های راهبردی شده است که مسیری موفقیت‌آمیز اما نوپاست. کارشناسان معتقدند دولت باید تسهیلات بیشتری برای این طرح در نظر گیرد.
بخش بزرگی از اقتصاد ایران را زنجیره صنعت انرژی کشور تشکیل می‌دهد و بیشترین و مهم‌ترین زنجیره ارزش کشور نیز زیر نظر وزارتخانه تخصصی نفت است. تجربه راهکارهای ناکارآمد برای مقابله با تحریم و همچنین تحریم تجهیزات راهبردی صنایع نفت و گاز، باعث شد تا این وزارتخانه، سیاست جدیدی در مقابله هدفمند با تحریم‌ها را به کمک توان داخلی و دانش‌بنیان‌ها در دستور کار قرار دهد.
در همین راستا کارگروه تولید بار اول معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، بعد از تحریم تجهیزات و اقلام راهبردی صنایع نفت و گاز در سال 1398 شکل گرفت. کارگروهی که هدف آن ایجاد شرایط ویژه قانونی برای تسهیل تولید بار اول تجهیزات فناورانه تحریمی و راهبردی است.
در همین ارتباط باید یادآور شد که برقراری ارتباط کارگروه تولید بار اول معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با وزارت نفت اهمیت ویژه‌ای دارد و زمینه دانش‌بنیان شدن صنعت نفت کشور را فراهم خواهد کرد؛ مسئله‌ای که مقام معظم رهبری نیز در دیدار با تولیدکنندگان در بهمن 1400 به آن اشاره کرده و فرمودند: «...آنچه مورد غفلت قرار گرفته دانش‌بنیان شدن صنایع بزرگ است. صنعت نفت و گاز کشور باید دانش‌بنیان شود و ما در این زمینه عقب‌ماندگی داریم که باید جبران شود.»
مطابق با آیین‌نامه اجرایی کارگروه تولید بار اول، دانش‌بنیان‌ها با یک پشتوانه قانونی می‌توانند محصولات بو‌می‌سازی‌شده خود را به وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی عرضه کنند. با تایید این کارگروه، برای تسهیل تولید تجهیزات راهبردی مورد نیاز، تمهیدات قانونی ویژه‌ای در نظر گرفته می‌شود.
مهراد عباد، نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی در این باره می‌گوید: در مسئله تامین مالی تحقیق و توسعه در کشور ما آنچنان که شایسته است بها داده نمی‌شود. اگر قرار است در زمینه تولید اقلام راهبردی صنعت نفت و گاز و صنایع سنگین دیگر پیشرفت داشته باشیم، باید معافیت جدی برای سرمایه‌گذاری در زمینه پژوهشی در صنعت نفت و گاز انجام شود. طی سال‌های اخیر، نمونه‌های موفقی همچون تولید و صادرات کاتالیست و بازسازی تجهیزات پالایشگاه های فراسرزمینی و... را داشته‌ایم که باید به کمک سیاست تولید بار اول و همراهی صنایع، این تجربه‌های موفق تکرار شود.
به گفته وی، تحریم‌هایی که ترامپ علیه کشورمان اعمال کرد باعث شد نتوانیم به تجهیزات صنعت نفت و گاز که در داخل کشور نیز تولید نمی‌شد، دست پیدا کنیم. در برخی موارد کشورهای دیگر در صنایع نفت و گاز ما ورود کرده‌اند و کمک‌هایی صورت گرفته است، اما بر اثر تحریم‌ها آنها هم نتوانستند به کارشان ادامه دهند و همکاری‌شان را با ما خاتمه دادند.
نایب‌رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی در ادامه گفت: ما نیاز به نوآوری در صنعت نفت و گاز داریم. منابع زیادی در کشورمان مانند مخازن مشترک با قطر کشف شده است که نمی‌توانیم از آنها بهره‌برداری کنیم و در زمینه جداسازی مشتقات نفت و گاز نیز با مشکل مواجه هستیم. در این زمینه‌ها باید سرمایه‌گذاری‌های خوبی داشته باشیم و با استفاده از ظرفیت‌های داخلی و دانش‌بنیانی به سمت بهره‌برداری از منابع و فرصت‌های خود حرکت کنیم.
او در ادامه افزود: در حال حاضر رنکینگ شرکت‌های ما که به انجام پروژه‌های فراساحلی می‌پردازند، پایین است و باید در این زمینه‌ها کارهای بیشتری انجام دهیم. پیشرفت‌هایی در این زمینه‌ها داریم، اما پتانسیل‌های بیشتری داریم که باید به فعلیت در آید.
این عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی خاطرنشان کرد: قطعاً ظرفیت‌های زیادی در حوزه‌های مختلف صنعت نفت و گاز برای تولید داخلی داریم که باید آنها را شناسایی و عملیاتی کنیم؛ برای مثال در زمینه تجهیزات کراژنیک ضعف داریم و باید به تقویت خود در این زمینه بپردازیم. این حوزه پتانسیل بسیار بالایی دارد و با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی نمی‌توانیم به پیشرفتی در آن دست پیدا کنیم. لازم است دولت در این زمینه ورود کند و تولید تجهیزات مرتبط با این بخش در داخل کشور در دستور کار قرار بگیرد. دانش‌بنیان شدن صنعت نفت و گاز کشور می‌تواند در این زمینه‌ها بسیار کمک‌کننده باشد.
انتهای پیام/
نظرات شما