هنر «غیرسفارشی» وجود ندارد

 

در حقیقت، انجام آن هنر یا از روی ریاکاری و نفاق به هنرمند تحمیل شده است یا به دنبال منافع حاصل از آن است. کار غیرسفارشی نیز در مقابل آن قرار دارد و به معنای این است که هنرمند، از روی اخلاص و با نیت صادقانه یک کار هنری را انجام بدهد.

 

وی ادامه داد: دقت داشته باشید که مسئله سفارش در فضای اقتصادی یا تجاری مهم نیست، اما وقتی سفارش وارد مقوله فرهنگ و هنر که به تعلیم و تربیت می‌انجامد، می‌شود، مسئله فرق می‌کند و دقیق‌تر و حساس‌تر می‌شود. یک هنرمند روی فکر و روح مخاطب اثر می‌گذارد، بنابراین مسئله بسیار مهمی است. رحیم‌پورازغدی تمام فعالیت‌های افراد را ناشی از سفارشات دانست و گفت: نکته مهمی که باید بدان توجه شود این است که هر کسی، هر کاری که انجام می‌دهد سفارشی است چراکه یا سفارش نفس اوست یا سفارش روح اوست. در حقیقت، هوس‌های ما به ما دستور می‌دهد که چه کنیم و چه نکنیم. از همین منظر باید گفت که عمل عبث و بدون سفارش اصلا وجود ندارد و به همین دلیل هم است که سفارش‌هایی را از بیرون دریافت می‌کنیم. اگر کسی بگوید من به هنر و سینمایی می‌اندیشم که در خدمت هیچ مفهوم خاصی نیست و ایدئولوژی ندارد، باید فهمید که بیان چنین حرفی از اصل و ریشه نادرست است. در پاسخ به چنین شخصی باید گفت که همین هنر بالاخره در خدمت خود تو است، عقاید تو در آن جاری است و در نهایت منافع مالی و غیر مالی‌ات را تأمین می‌کند، بنابراین در پشت بی‌فلسفه‌ترین هنر‌ها نیز یک فلسفه خاص وجود دارد. هیچ اثر هنری وجود ندارد که بگوید من نمی‌خواهم بر هیچ کس اثر بگذارم چراکه در اولین گام بر خود آن هنرمند اثرگذار است. وی به مضمون هنر اشاره کرد و گفت: به لحاظ مضمونی نیز امکان ندارد که محصول هنری تولید شود، اما راجع به هیچ چیز نباشد. در حقیقت، هیچ سینمایی وجود ندارد که اگر از شما بپرسند، مضمون آن چیست، بگویید راجع به هیچ چیز است. از همین منظر باید گفت که اگر شما راجع به یک مسئله‌ای حرف زدید، نسبت به آن مسئول هستید و حتی وقتی که راجع به چیزی حرف هم نزدید، نسبت به آن مسئول هستید.

 

رحیم‌پورازغدی در بخش دیگری از صحبت‌های خود ضمن اشاره به هنرمند سفارشی و غیرسفارشی گفت: باید بگویم که هنر غیرسفارشی وجود ندارد، حتی اگر کسی از بیرون به شما سفارش ندهد، خودتان از درون سفارش داده‌اید. زمانی که هنرمند پای میز مذاکره برای یک قرارداد می‌نشیند تا سفارشی را بگیرد، انتخاب کرده است که سفارش کجا را قبول کند و سفارش کجا را قبول نکند. این کار براساس عقاید او انجام می‌شود. بر همین اساس، می‌توان یک تقسیم‌بندی کلی انجام داد. هنرمند مکتبی تا زمانی در یک جا قرار می‌گیرد که با عقیده او متناسب باشد. معیار او در این حالت حق و حقیقت است. در مقابل، هنرمند غیرمکتبی همه چیز را براساس سفارش درونی و منافع خود انتخاب یا رد می‌کند.

 

او در بخش پایانی این جلسه بیان داشت: تاکنون هیچ نظریه‌ای راجع به هنر و رسانه وجود ندارد که ایدئولوژیک نباشد. در حقیقت تمام تعاریف مطرح شده راجع به هنر و رسانه در دل خود یک ایدئولوژی دارد. از همین منظر باید گفت که تمام هنرمندان مشغول به امر و نهی هستند. اگر چه شاید در ظاهر نیست و در باطن به آن اشاره می‌شود. علاوه بر این، ممکن است که این کار یا امر به معروف یا امر به منکر باشد.